مراقبت های بعد از سنگ شکن کلیه، برای تسریع روند بهبودی و جلوگیری از تشکیل سنگ در آینده بسیار مهم است. پس از انجام عمل، ضروری است که با نوشیدن آب فراوان، هیدراته بمانید تا تکه های سنگ را از بین ببرید. درد یا ناراحتی خفیف در هنگام ادرار کردن شایع است و مسکنهای بدون نسخه نیز کمک کننده هستند، اگرچه پزشک داروهایی برای شل کردن حالب و جلوگیری از عفونت نیز تجویز میکند.
توجه به علائم عوارض، مانند تب یا درد شدید، مهم بوده و باید به تدریج فعالیت های عادی خود را از سر بگیرید.

مراقبت های فوری پس از عمل سنگ شکن کلیه
از جمله کارهای مراقبتی بعد از عمل سنگ شکن کلیه شامل:
هیدراته ماندن
پس از عمل سنگ شکن، هیدراته ماندن بسیار مهم است. نوشیدن آب زیاد به خارج شدن قطعات سنگ شکسته از سیستم ادراری شما کمک کرده و خطر انسداد و عفونت را کاهش می دهد. سعی کنید حداقل 8 تا 10 لیوان آب در روز بنوشید، مگر اینکه پزشک شما توصیه دیگری داشته باشد.
مدیریت درد و ناراحتی
بروز درد خفیف تا متوسط، ناراحتی یا احساس سوزش هنگام ادرار کردن پس از عمل سنگ کلیه رایج است. این ناراحتی به دلیل عبور قطعات سنگ از مجرای ادرار ناشی می شود و باید طی چند روز فروکش کند. مسکنهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن نیز به مدیریت درد کمک میکنند، اما همیشه قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف داروهای تجویزی
1. داروهایی مانند مسدودکنندههای آلفا (مثلاً تامسولوسین) به شل شدن عضلات حالب کمک میکنند و عبور قطعات سنگ را آسانتر میکنند.
2. آنتی بیوتیک ها نیز برای جلوگیری از عفونت های دستگاه ادراری (UTIs) تجویز میشوند، به خصوص اگر سنگ ها باعث آسیب به دستگاه ادراری شده باشند.
فعالیت ها
اکثر بیماران با توجه به اندازه و محل سنگ کلیه می توانند ظرف چند روز پس از عمل به فعالیت های عادی خود بازگردند. با این حال، اجتناب از بلند کردن اجسام سنگین، ورزشهای شدید یا فعالیتهایی که امکان دارد شکم یا کمر شما را تحت فشار قرار دهند، در هفته اول بهبودی ضروری است. پیاده روی سبک و کشش ملایم نیز می تواند به بهبود گردش خون و بهبودی کمک کند.
رژیم غذایی
رژیم غذایی نقش مهمی در جلوگیری از تشکیل سنگ کلیه در آینده دارد. پس از عمل، پزشک تغییرات رژیم غذایی را برای کاهش خطر عود سنگ توصیه میکند. نوع سنگ هایی که داشتید (اگزالات کلسیم، اسید اوریک، استروویت و غیره) تعیین می کند که کدام غذاها را باید محدود کنید یا از آنها اجتناب کنید.
1. برای رقیق شدن ادرار و جلوگیری از تشکیل سنگ به نوشیدن مقدار زیادی آب ادامه دهید.
2. سطوح بالای سدیم می تواند دفع کلسیم را در ادرار افزایش دهد و منجر به سنگ های مبتنی بر کلسیم شود. غذاهای فرآوری شده را کاهش داده و از افزودن نمک اضافی به وعده های غذایی خود اجتناب کنید.
3. غذاهایی مانند اسفناج، آجیل و شکلات حاوی اگزالات هستند که می توانند با کلسیم پیوند بخورند و سنگ کلیه را تشکیل دهند. محدود کردن این غذاها ممکن است خطر عود را کاهش دهد.
4. مصرف بیش از حد گوشت قرمز، مرغ و غذاهای دریایی می تواند خطر ابتلا به سنگ های اسید اوریک را افزایش دهد. به جای آن پروتئین های گیاهی و گوشت بدون چربی را انتخاب کنید.
بیشتر بخوانید: بعد از سنگ شکن کلیه چه بخوریم؟
در چه صورت باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت بروز علائم زیر بعد از عمل بهتر است به پزشک مراجعه کنید:
- تب یا لرز که می تواند نشانه عفونت باشد و باید فوراً به پزشک خود اطلاع داده شود.
- درد شدید و مداوم که با داروهای مسکن بهبود نمییابد، اصولا نشان دهنده انسداد یا عوارض دیگر است.
- مقداری خون در ادرار (هماچوری) پس از عمل طبیعی است، اما اگر متوجه لخته شدن خون قابل توجه یا خونریزی طولانی مدت شدید، با پزشک خود تماس بگیرید.
بیشتر بخوانید: هزینه جراحی سنگ کلیه
مراقبت از استنت پس از لیزر سنگ کلیه
در برخی موارد، استنت موقت حالب ممکن است در حین عمل قرار داده شود تا حالب باز بماند و قطعات سنگ راحت تر عبور کنند. استنت معمولاً در عرض چند روز تا یک هفته پس از عمل برداشته می شود. در حالی که استنت در جای خود قرار دارد، بیماران احتمالا افزایش تکرر ادرار، ناراحتی یا احساس فوریت برای ادرار کردن را تجربه میکنند. این علائم باید پس از برداشتن استنت بهبود یابد.
دستورالعمل های پزشک خود را در مورد مراقبت از استنت دنبال کنید و حتما برای برداشتن استنت به پزشک خود در زمان توصیه شده مراجعه کنید، زیرا ماندن آن برای مدت طولانی می تواند خطر عفونت یا عوارض را افزایش دهد.
بیشتر بخوانید: درمان سنگ کلیه
روش های پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه در آینده
پس از بهبودی، تمرکز بر پیشگیری برای کاهش احتمال تشکیل سنگ در آینده بسیار مهم است.
1. انجام فعالیت بدنی به حفظ وزن سالم و بهبود عملکرد کلی کلیه کمک می کند.
2. از نوشیدنیهای شیرین و نوشابههای گازدار خودداری کنید که میتوانند خطر تشکیل سنگ را افزایش دهند.
3. پزشک شما ممکن است توصیه کند که سطح pH ادرار شما را کنترل کند تا اطمینان حاصل شود که در محدوده سالم باقی می ماند که مانع از تشکیل سنگ می شود.
سوالات متداول
بله، پس از عمل احساس درد یا ناراحتی در ناحیه کمر یا شکم طبیعی است و این درد معمولاً موقتی است و با مصرف مسکنهای تجویز شده توسط پزشک کاهش مییابد. در صورتی که درد شدید یا طولانی مدت بود، باید به پزشک مراجعه کنید.
در برخی موارد، امکان دارد سنگها دوباره تشکیل شوند. برای جلوگیری از این امر، پیروی از توصیههای پزشک، رعایت رژیم غذایی مناسب، مصرف مایعات زیاد و کنترل عوامل خطر موثر است.
در نهایت…
مراقبت مناسب پس از درمان سنگ شکن کلیه برای بهبودی و کاهش خطر ابتلا به تشکیل سنگ های آینده ضروری است. با هیدراته ماندن، پیروی از دستورات پزشک در مورد داروها و رژیم غذایی و شرکت در جلسات بعدی، می توانید سلامت کلیه خود را بهینه کنید و از عود بیماری جلوگیری کنید.